Met enige regelmatig vertellen begeleiders mij dat een client niet doet wat zij hem hebben gezegd of geadviseerd. Op de vraag wat zij al geprobeerd hebben krijg ik dan vaak antwoorden als: Ik heb hem gewaarschuwd en gezegd wat er gaat gebeuren als hij niet luistert. Hij is ook zo eigenwijs…
Niet luisteren? Waarschuwen? Klinkt dat niet een beetje als een dreigement?
Begeleiders waarschuwen en bespreken soms eindeloos wat kan en wat niet, maar de client blijft maar de andere kant op lopen. En zorgt zo voor frustratie en machteloosheid bij de begeleider. De verzuchting is dan vaak dat zij toch het beste met hem voor hebben?
Je kunt inderdaad het beste met iemand voor hebben maar dit betekent niet dat je hem altijd kunt laten doen wat jij wilt. In de praktijk werkt overtuigen of moraliseren, waarschuwen of dreigen niet. Integendeel, je verliest het contact met elkaar en je moet steeds meer van hetzelfde doen om te komen waar je wilt komen.
Laten we het eens omdraaien. Niet praten over de client, maar kijken naar jouzelf als begeleider. Dus niet de client die nooit wil luisteren, maar jij met al je goede bedoelingen. Uitgangspunt in geweldloos verzet is dat je alleen controle hebt over jezelf en je eigen gedachten.
Wat heb jij dus nodig om je boodschap te kunnen brengen zonder daarbij het contact te verliezen. En wat helpt jou om vervolgens te kunnen verdragen dat de client dan soms toch de andere kant oploopt?
Ik weet het, we zijn hulpverleners en hebben daarmee een soort overheersende drang om iemand te helpen en te beschermen. Maar wanneer dat betekent dat de ander het idee heeft dat jij ‘de baas’ over hem bent of hem wilt duwen in een richting die hij niet wil zal dit alleen maar voor afstand en verwijdering zorgen.
Medelingen als ‘omdat het moet‘ of ‘omdat ik het zeg’ werken niet zo goed. Dat voelt niet fijn, of je nu begeleider of client bent. Het voelt ongelijkwaardig, alsof je boven iemand staat, de baas over hem bent.
Zonder connectie geen correctie. Ben je eigenlijk wel nieuwsgierig naar die ander? Wil je horen wat hij te zeggen heeft, wat hem bezighoudt? Of heb je van te voren al bedacht waar je uit wilt komen?
Eerst maar een bruggetje slaan? Verbinding maken met de ander, zodat hij voelt dat je niet boven maar naast hem staat? Eerst de tijd nemen om naar hem te luisteren en dan pas voor te stellen hoe de ander iets aan kan pakken. Kán pakken, want het is altijd aan de ander om een aanbod te accepteren of niet.
Daarom nogmaals de vraag: wat heb jij nodig om los te laten en te verdragen dat de ander misschien toch een eigen weg kiest?
